έδρανο ολίσθησης

Μηχανικό όργανο. Προορίζεται να συγκρατεί τα κινούμενα όργανα των μηχανών και να ελαττώνει τις τριβές που αναπτύσσονται μεταξύ τους. Το έ.ο. έχει δακτυλιοειδές σχήμα και απαρτίζεται συνήθως από δύο μέρη, ώστε να διευκολύνεται η αλλαγή του. Βασικά αποτελείται από ένα εξωτερικό περίβλημα, κατασκευασμένο από σίδηρο ή από χάλυβα. Αυτό διαθέτει εσωτερικά, και στο μέρος όπου εμφανίζεται η τριβή, επένδυση από ένα λεπτό λειασμένο στρώμα αντιτριβικού μετάλλου. Η λίπανση γίνεται με έλαιο υπό πίεση, το οποίο, αφού περάσει από κατάλληλους αγωγούς και αυλακώσεις, σχηματίζει έναν λεπτό υμένα μεταξύ των επιφανειών τριβής, ώστε να παρεμποδίζεται η συγκόλληση. Υπάρχουν πολλοί τύποι αντιτριβικών μετάλλων. Συχνά είναι κράματα χαλκού με μόλυβδο και κασσίτερο. Τα κράματα που δεν περιέχουν χαλκό, αλλά μόνο μόλυβδο και κασσίτερο, λέγονται λευκά μέταλλα και είναι τα πιο διαδεδομένα επειδή παρουσιάζουν καλή αντοχή στα φορτία και στη διαβρωτική δράση του ελαίου και έχουν χαμηλό κόστος. Τα κράματα που περιέχουν κάδμιο ή άργυρο είναι ακριβότερα και χρησιμοποιούνται για βαριές και απαιτητικές εργασίες (π.χ. στους κινητήρες των αεροπλάνων). Τα κράματα αλουμινίου με κασσίτερο, χαλκό ή νικέλιο είναι κατάλληλα για τις περιπτώσεις που το λιπαντικό έλαιο μπορεί να εμφανίσει διαβρωτική δράση. Ένας ιδιαίτερος τύπος έ.ο. είναι τα πορώδη, τα οποία κατασκευάζονται με την πίεση ενός μείγματος μεταλλικών κόνεων και γραφίτη σε έναν τύπο ο οποίος θερμαίνεται ύστερα σε μια κάμινο. Η θέρμανση αυτή προκαλεί την τήξη των διαφόρων σωματιδίων και το έ.ο. που κατασκευάζεται έτσι είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό, αν και πορώδες. Η παρουσία του γραφίτη επιτρέπει στα έ.ο. να λειτουργούν για μεγάλο χρονικό διάστημα έστω και χωρίς λίπανση. Για τον λόγο αυτό ονομάζονται και αυτολιπαινόμενα. Έδρανο ολισθήσεως. Το εσωτερικό στρώμα με το ανοιχτό χρώμα είναι λευκό αντιτριβικό μέταλλο.